Onze dirigent Kay Krijnen heeft een heel bijzonder oratorium gecomponeerd waarin het verhaal van de vlucht wordt verklankt. Waar in het nieuws de focus vaak ligt op de gevolgen en de problematiek, wordt in het oratorium aandacht gevraagd voor het vluchtverhaal en de emotie. Dit is nu relevant, maar ook over 10 jaar. De vluchtelingen zijn dan voor een groot deel nog altijd in Nederland woonachtig, maar is men hun vlucht vergeten. Het oratorium zet aan tot begrip en waardering voor de rijke culturele achtergrond van ‘nieuwe buren’, ondersteunt de verdraagzaamheid onderling en is een positieve bijdrage aan het maatschappelijke klimaat. In het Oratorium van een Vlucht is worden de ontberingen en het leed, maar ook de hoop en het verlangen van de vluchtelingen onder de aandacht worden gebracht. Kay Krijnen:
“De compositie is een eerbetoon aan eenieder die de moed heeft huis en haard te verlaten om een veiliger en leefbaarder bestaan op te bouwen in een voor hem of haar onbekend land.”
De composities zijn geïnspireerd op de muziek van de landen waar de vluchteling doorheen trekt wanneer ze de Balkan vluchtroute volgen, met Koerdisch Irak als beginlocatie, het geboorteland van de vluchteling. Vandaaruit vertrekt hij naar Turkije, waarvan per boot naar Griekenland wordt gegaan. Vanuit Griekenland trekt de vluchteling naar Macedonië, Servië en uiteindelijk Hongarije, wat het eerste Schengenland is op de route en daarmee de weg vrij maakt om door te reizen naar Nederland.
Professionele Koerdische musici gaven workshops aan het orkest om de muzikale taal van Koerdistan te leren. Deze workshops vormden voor Kay Krijnen een inspiratie voor de compositie. Al deze elementen zijn hoorbaar in de compositie, en is zo een verklanking van de vlucht.
Workshop met Yaman Kord 
Keyhan Mohamadalian (1e van links) en Firoozeh Farjadnia (2e van links)
Het 7-delige oratorium is niet alleen geschreven voor orkest, maar ook gemengd koor. De Noordooster heeft het oratorium dan ook samen met het Utrechtse Stadhuiskoor uitgevoerd, o.l.v. Paul Krijnen. De eerste zes delen van het libretto voor het koor zijn geschreven in de Koerdische taal Sorani, door Keyhan Mohamadalian, op het moment van schrijven verblijvend in een AZC. Bij het schrijven kreeg hij ondersteuning van Pascal van Hulst. Deel zeven, het laatste deel van het libretto, is geschreven door Firoozeh Farjadnia. Zij woont al twintig jaar in Nederland en dit deel is dan ook in het Nederlands.
Uitvoeringen
In totaal zijn er in 2016 en 2017 zes uitvoeringen geweest van het Oratorium van een Vlucht. De première vond plaats in Utrecht, op vrijdagavond 9 december 2016 in de Tuindorpkerk, gevolgd door een tweede uitvoering in dezelfde kerk op maandagavond 19 december. Op zondag 15 januari 2017 volgde er een uitvoering in de Torenpleinkerk in Vleuten. Het vierde optreden was in de Sint-Martinuskerk in Zaltbommel (12 maart), het vijfde in de Nieuwe Kerk in Amersfoort (18 maart) en het zesde in de Stichtse Vrije School in Zeist (12 mei).
Fondsen
Voor het schrijven van deze compositie, de workshops, het schrijven van het libretto voor het koor, de uitvoeringen, etc. hebben we financiële middelen ontvangen van diverse fondsen . Ook het ‘fundraising dinner’ heeft hiertoe bijgedragen.
Fundraising Diner bij Rasa
4 februari 2016, door Linda Horst
Het was een daverende avond!!! Van de heerlijke muzieknoten en de bijzondere gerechten raakten wij en onze gasten in vervoering. Alle muzikanten en vooral Kay hadden zich niet voor niets in het zweet gewerkt, het werd een avond van klasse, alle kaarten waren verkocht en RASA was een uitstekende locatie voor deze gelegenheid. De avond was tevens het startsein voor het jubileumjaar van het orkest (1996-2016).
We hadden een buffet van zes meter lengte voor 80 personen. Tjonge wat was er heerlijk gekokkereld. Lof alom. Of we niet een kookboek van de gerechten kunnen uitbrengen… Tijdens het diner werden we verwend met enkele fraaie muziek amuses. Leden (en een oud-lid) van het orkest zongen allereerst het prachtige stuk ‘Winter, Fire and Snow’. Halverwege werden we bedwelmd door de zangstem van Merel Simons onder begeleiding van onder andere accordeonist Kay Krijnen. Tijdens het laatste miniconcertje speelde Kay samen met leden van Oratnitza.
Na het eten speelde de Noordooster in de foyer, opgesteld in een lange dwarse rij en Kay dirigeerde alle kanten op, opdat we hem nog zouden volgen. Ik hoorde zeggen dat we steeds meer levendigheid en virtuositeit gaven naar het einde toe. Daverend applaus.
Dan kwam de opzwepende muziek van Oranitza , die zorgde voor een geheel andere soort beleving. Als kers op de taart werd de avond afgesloten met een geweldig energiek optreden van Amariszi! Wat hebben ze prachtig gespeeld en gezongen.
De bezoekers en de muzikanten hebben ervoor gezorgd dat de fundraising voor het “ Oratorium van een Vlucht” behoorlijk op gang is gekomen, een kleine duizend euro! De opbrengsten van deze avond zullen specifiek ten goede komen van de workshops met de vluchtelingen. Bedankt iedereen!
Première Oratorium van een Vlucht
9 december 2016; Door Anna-Birthe Hardewijn en Vera Rovers; Foto’s door Frits van der Leijen.
Vrijdag 9 december 2016 was het dan zover! In de middag startten de voorbereidingen voor het spektakel van die avond en de Tuindorpkerk wordt omgetoverd tot een podium voor de première van het Oratorium van een Vlucht, gecomponeerd door onze dirigent Kay Krijnen.
De stemming is goed. Er is hard gewerkt de afgelopen maanden en iedereen heeft extra meters gemaakt om iets heel moois neer te zetten. Er zijn zo’n 400 kaarten verkocht, dus de kerk zal goed gevuld worden. Familie, vrienden, kennissen, oud-orkestleden, belangstellenden: ze komen in grote getale vanuit alle hoeken van het land naar Utrecht. Ook is de spanning voelbaar: vanavond moet het gaan gebeuren.
Bij de opening van de avond worden we voorgesteld aan Keyhan Mohamadalian en Firoozeh Farjadnia, die beiden liedteksten voor dit oratorium hebben geschreven. De muziek begint bij het begin: de muziek van (oud-)vluchtelingen waar Kay Krijnen zijn inspiratie uit heeft gehaald voor het oratorium. Het publiek wordt meegenomen naar andere oorden op de prachtige tonen van de saz gespeeld door Yaman Kord. Zijn optreden werd opgevolgd door muziek van Bafl Sarhang, Dilbrin Akreyi en Karwan Hamid Halaq, die het publiek trakteerden op een drietal Koerdische stukken op duduk, keyboard en saz.
Dan is het de beurt aan het orkest en het koor. Afzonderlijk van elkaar stellen ze zich muzikaal voor aan het publiek. Ter inleiding op het Oratorium van een Vlucht wordt de column van Beri Shalmashi voorgedragen en na nog even gestemd te hebben gaat het oratorium van start!
Maanden van hard werken vertalen zich in intense muziek. Ook de dynamiek van de stukken wordt goed uitgevoerd waardoor het koor en orkest heel goed in balans zijn en de diverse Koerdische klanken goed doorklinken. Beide ensembles spelen en zingen vaak gevoelvol en op andere momenten zo enthousiast dat de stukken eraf vliegen. Dat er af en toe ook foutjes worden gemaakt hoort bij een stuk van 40 minuten, maar verreweg de meeste delen lopen geweldig goed en ze doen daarmee geen afbreuk aan de uitvoering en indruk die het maakt. Uit het applaus na afloop is op te maken dat het publiek genoten heeft en mensen zijn geraakt door de muziek.
Als orkest zijn we heel erg trots op onze dirigent. Wat bijzonder om onderdeel te zijn geweest van dit project, niet in de laatste plaats vanwege het thema van het oratorium: het verhaal van vluchtelingen die land en thuis hebben verlaten naar een hopelijk veiligere plek.
“Mijn hart staat stil tot ik jou weer ontmoet…”
Foto’s: Frits van der Leije
Opnames
Tijdens de première in de Tuindorpkerk zijn onderstaande video-opnames gemaakt:
Compositie openbaar
De compositie is (met vermelding van de componist, Kay Krijnen) vrij te gebruiken voor andere orkesten en ensembles, ook als basis voor eventuele arrangementen. Neem hiervoor contact op met de Noordooster.
De gehele originele tekst van het libretto (in de Koerdische taal Sorani) is opgenomen in het programmaboekje, met vertalingen in het Arabisch, Nederlands en Engels. Ook vind je hierin de column van Beri Shalmashi en achtergrondinformatie over het Oratorium.